Geplaatst op 14-06-2022 in Nieuws.

‘Kijk, de computer zegt ook dat havo niks voor Maria is’

door Peter Noort, data scientist bij TIG, juni 2022

Juni is de maand van AI (Artificial Intelligence; Kunstmatige Intelligentie) in het onderwijs, georganiseerd door onder andere SURF en het Versnellingsplan. Artificial Intelligence kan gerust worden bestempeld als een disruptieve technologie. Het heeft al drastisch veranderd wat wij tot ons nemen bijvoorbeeld aan informatie en vermaak. In een wereld met steeds meer aanbod en schijnbaar steeds minder tijd helpen algoritmes ons kiezen. Daarnaast zorgt AI voor grote vooruitgang op het gebied van onderzoek, medische diagnose en zelfrijdend vervoer. Maar waar het in ‘t bedrijfsleven al jaren gonst van de big data en deep learning, speelt AI binnen onze scholen, waar de toekomst van Nederland gevormd wordt, nog nauwelijks een rol. Brengen deze creatieve computerpraktijken ons vooral capaciteit en competentie, of juist meer chaos en controleverlies?

Behalve potentiële verbetering van processen kent de technologie ook zeker risico’s – denk aan informatiebubbels, profilering, kwetsbaar gebruik van persoonsgegevens en een onpersoonlijke kijk. Het zou kunnen helpen met kansenongelijkheid, mits het niet getraind wordt huidige verschillen als normaal te zien. Een algoritme leert namelijk op basis van wat je aanbiedt aan (bestaande) gegevens, en hier niet bewust van zijn kan leiden tot aanhoudende ongelijkheid op gebied van ras of gender.

Zowel het gebruik als de ontwikkeling van algoritmes dient dus verantwoord te gebeuren, en hier neemt TIG bewust tijd en aandacht voor. We zien tevens talloze mogelijkheden om het onderwijs te verrijken, op verschillende lagen van de school. Schoolbesturen kunnen ondersteund worden middels financiële prognoses, slimme inroostering en informatieve overzichten. Mentoren krijgen voor hun leerlingen data-gedreven aandachtspunten of tijdige alerts. Docenten kan het tijd besparen door geautomatiseerd nakijken, en leerlingen krijgen door adaptieve toetsen en gepersonaliseerde lesmaterialen sneller en beter de steun die ze nodig hebben. Een school-eigen chatbot kan 24/7 praktische ondersteuning bieden, bijvoorbeeld voor nachtbrakende pubers die een vraag over het tentamen van morgen hebben. AI is zelfs gebruikt om ondertiteling bij instructievideo’s te maken, of vertalingen van oefeningen, zodat lesmateriaal op minder-welvarende plekken in de wereld ook kan worden benut.

Een verscheidenheid aan mooie toepassingen dus, al is er nog veel werk aan de winkel. Docenten zitten al bomvol met taken en verantwoordelijkheden, dus begrijpelijkerwijs kijken sommigen sceptisch naar nieuwe IT-oplossingen. Het gevoel dat een algoritme beslissingen voor hen gaat nemen is al helemaal ongewenst. De docent weet uitstekend wat elke leerling nodig heeft, en technologie moet diens werk vooral gemakkelijker maken. Zoals mooi verwoord door trainer Tiffany Harper: “AI is not meant to replace teachers. It’s meant to complement them.” Wij staan hier volledig achter, en houden de dialoog met de eindgebruikers gaande.

Ben je nieuwsgierig geworden wat we bij TIG doen om dit soort technologieën in te zetten voor scholen? Kijk op onze website of stel ons een vraag via datascience@tignl.eu. Bij het TIG Datalab van komende 23 juni praat ik ook over de kansen en valkuilen van AI binnen het onderwijs.